VAKIF ÜNİVERSİTELERİNDE DERS ÜCRETİ

YARGITAY 13. HUKUK DAİRESİ 2017/1899E - 2020/3378K SAYILI İLAMI İLE; 

DAVA : Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Davacı, davalı Üniversitede 2003–2004 döneminde öğrenci olarak eğitime başladığını, başarısız olduğu dersler için fazladan ücret ödemek zorunda kaldığını, bir dönem içerisinde ders alabilmenin not ortalamasının yanında krediye de tabi olduğunu, bu nedenle başarısız olduğu dersleri bir sonraki sene tekrar alması halinde asıl alması gereken dersleri alamayacağı ve okulu normal süresinde bitiremeyeceğini,öğrenim gördüğü süre içerisinde birden çok tekrarlanan derse sürekli ücret ödemenin hukuka aykırı olduğunu, öğrencileri okullarını uzatmamak için yaz okuluna gitmeye mecbur bırakan sistem nedeniyle yaz okulunda aynı dersler için fazla ücret ödemek zorunda kaldığını, yaz okuluna gitmediği bazı yarı yıllar sadece tekrar ettiği dersleri aldığı halde tam yarı yıl parası ödediğini, yaz öğretiminin o seneki eğitim öğretim yılına dahil olduğunu, sene içinde ücreti verilmiş ders için yaz öğretiminde bir daha ücret verilmesinin hakkaniyete aykırı olduğunu belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 7.000,00 TL'nin faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.

Davalı, davanın reddini dilemiştir.

Mahkemece, davanın kısmen kabul, kısmen reddi ile 3.618,00 TL alacağın dava tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,davacının fazlaya ilişkin istemlerinin reddine karar verilmiş; hüküm, taraflarca temyiz edilmiştir.

1- )Davacı, eğitim gördüğü dönem içerisinde başarısız olup tekrar almış olduğu derslere ilişkin olarak davalı üniversiteye mükerrer ödeme yapması nedeniyle eldeki davayı açmıştır.

Mahkemece, davacının ... Üniversitesi Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği gereği 2005–2006 güz yarıyılında sadece üç ders alabildiğini, bu derslerin daha önce iki kez alınan EKON101, SİBU103 ve İŞLE241 kodlu dersler olduğunı,söz konusu yarıyılda yeni hiçbir ders alınamadığını ve Yükseköğretim Kurulu'nun 15.09.2008 tarihli kararında belirlendiği şekilde, sadece daha önce ücreti ödenmiş olan derslerin tekrarından ibaret olan söz konusu dönem için tam dönem ücreti alındığını, bu nedenle 2005–2006 güz yarıyılı bakımından Yükseköğretim Kurulu'nun 15.09.2008 tarihli kararına aykırı bir uygulamanın yapıldığı anlaşıldığını,davacının ödediği 2005–2006 güz yarıyılı dönem ücretinin yalnızca daha önce ücretini ödemiş olduğu dersleri kapsadığı için mükerrer ödeme olduğunu bu durumda Yönetmelik gereği daha önce aldığı dersleri almak durumunda olan öğrenci bakımından Yönetmeliğe uygun olsa bile dönem ücreti alınmasının, Yükseköğretim Kurulu'nun 15.09.2008 tarihli anılan kararının uygulanmaması sonucunu doğuracağını, davacının daha önce iki kez dönem ücreti içinde ödemiş olduğu dersler için tam dönem ücretini ödeyerek mağdur edilmesinin Yükseköğretim Kurulu kararına aykırılık teşkil edeceğini bu nedenlerle Üniversitenin söz konusu yarıyıl ücretini iade etmesi gerektiği kanaatine varıldığını ve davacının, davalı Üniversite tarafından alınan KDV ücretinin haksız olarak alındığı talebine ilişkin ise; davalı Üniversitede KDV uygulamasının 2005-2006 akademik yılından itibaren uygulanmaya başlaması ve devlete vergi olarak ödenen KDV'nin okul ücretine yansıtılmasında Üniversitenin bir kazancı olmadığını, davacının Üniversiteye kaydolduğunda Üniversitenin KDV mükellefi olmadığını ve 2005 yılına kadar KDV ödemediğini, Üniversitenin KDV mükellefi olma tarihinden itibaren KDV tutarını öğretim ücretine yansıttığı anlaşılmasına göre bu durumun yasal bir zorunluluğun yerine getirilmesi olduğunu, KDV'nin haksız şart olmadığı kanaatiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

... Üniversitesi, Yüksek Öğretim Kurumları Teşkilatı Kanunu gereğince kurulmuş Vakıf Üniversitesidir. 2547 Sayılı Yüksek Öğretim Kanunu'nun Ek 9. maddesine göre, Vakıf yüksek öğretim kurumlarının eğitim-öğretim esasları, öğretim süreleri ve öğrenci hakları ile ilgili hususlar bu Kanuna tabidir, öğrencilerden alınacak ücretler mütevelli heyeti tarafından tespit edilmektedir. Ek 10. madde gereğince vakıf üniversiteleri Yüksek Öğretim Kurumunun gözetimi ve denetimi altındadır.

Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Genel Kurulu'nun 15.09.2008 tarihli kararında; ''2547 Sayılı Yüksek Öğretim Kanunu'nun Ek 10. maddesine göre mali, idari ve ekonomik konularda kurulun gözetim ve denetimine tabi olan vakıf yükseköğretim kurumlarında okuyan öğrencilerden kayıt yaptırdıkları dönem ve eğitim – öğretim yılı için ücret alındığı, bir üst sınıfa geçen ve bir önceki eğitim – öğretim yılı dönemi için ücret ödemiş olan öğrencilerden daha önce alıp da başaramadığı ve yeniden alması gereken ücretleri daha önce alınmış/ödenmiş olan alt sınıf dersleri için bir ücret alınmasının uygun olmadığına karar verilmiştir.''

Yüksek Öğretim Kurulu 'nun 18.03.2015 tarih ve 12 numaralı oturumunda uygulamada yaşanan tereddütlerin giderilmesi amacıyla ''Vakıf Yükseköğretim kurumlarında ders ücreti ödediği yılda/ dönemde başarısız olan öğrenci, bir sonraki yılda/ dönemde bu dersi dönem /eğitim-öğretim yılı dışında ek bir ücret ödemeden alma hakkına sahip iken, başarısız olunan dersi zorunlu olmayan yaz okulunda kendi talebi ile almak istediği taktirde ücret ödemesi gerektiği, ayrıca öğrencilerden dönem tekrarı veya normal eğitim süresine aşan eğitim- öğretim yılı / dönemi için ücret alınıp alınmayacağı hususunun yüksek öğretim kurumları tarafından kararlaştırılabileceğini '' şeklinde düzenlenmesine karar verildiği belirtilmiştir.

Bu durumda, vakıf üniversitelerince, öğrencilerin başarısız olduğu ya da hiç almadığı derse ilişkin bir sonraki dönem alacağı dersler için öğretim ücreti dışında her ne ad altında olursa olsun ayrı bir ücret alınması hukuka aykırıdır aksi bir uygulama halinde fazla tahsil edilen ücretler sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca geri alınabilecektir. Ancak, dönemin uzaması nedeniyle öğrenciden ücret alınmasına dair bir engel bulunmamaktadır.

Hal böyle olunca, mahkemece başarısız olunan derslerle ilgili davacı öğrencinin ödediği ücretlerin ... Üniversitesi'nin belirlediği dönem ücreti dışında ek ücret olup olmadığının tespit edilerek karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde yanılgılı değerlendirme sonucu karar verilmiş olması hatalı olup, bozmayı gerektirir.

2- )Bozma sebebine göre tarafların diğer temyiz itirazlarının incelenmesine gerek görülmemiştir.

SONUÇ : Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, ikinci bentte açıklanan nedenlerle tarafların diğer temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, HUMK'nin 440/III-1 maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 18.03.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi