EVLAT EDİNME

- 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu 313 ve devamı maddelerinde yetişkinlerin ve kısıtlıların da evlat edinilmesine imkan vermiş ve bu konuyu düzenlemiştir.
 

- Ergin veya kısıtlı bir kişiyi evlat edineceklerin altsoyunun açık muvafakati gerekmektedir. Küçüklerin evlat edinilmesinde de altsoyun görüşlerine önem verilmiştir ancak kanun koyucu küçüklerin evlat edinilmesi hususunda düzenleme yaparken açık muvafakati şart koşmamıştır çünkü burada küçüklerin mutlu ve her açıdan yeterli bir ortam içinde büyütülmesini sağlamak için evlat edinmeyi teşvik etme amacı güdülmektedir.

- Asgari beş yıllık süre şartı aranmaktadır.Bu süre erginlerde farklı özürlülerde farklı şekilde düzenlenmiştir; Özürlü grubuna giren bir kişi evlat edinilmek isteniyorsa bu kişinin dava tarihinden önce en az 5 yıldır bakılıp gözetilmesi aranmaktadır. Diger bir ifadeyle sürekli olarak yardıma muhtaç olan bu kişinin, evlat edinen tarafından en az beş yıldır bakımının üstlenilmiş olması ve halen de devam etmesi gerekmektedir ki evlat edinilebilsin. Herhangi bir özrü olmayan ergin kişinin evlat edinilmesi için evlat edinmek isteyen tarafından küçüklüğünde 5 yıl bakılıp gözetilmesi şartı aranmaktadır. Buna göre bir yetişkini ancak küçükken beş yıl ona bakıp, emek vermiş olan kişiler evlat edinebilmektedir. Ayrıca kanun haklı sebeplerin varlığı halinde en az 5 yıldan beri evlat edinen ile aile halinde birlikte yaşamaya devam etmesi durumunda da ergin kişilerin evlat edinilmesine imkan vermektedir.

- Evli kişi ancak eşinin rızası varsa evlat edinilebilir. 

- Açıklanan şartların varlığı halinde evlat edinmek isteyen kişi veya birlikte evlat edinmede eşler tarafından mahkemeden evlat edinmeye karar verilmesi istenir. Kararı verecek mahkeme evlat edinenin ikametgahı , birlikte evlat edinmede de eşlerden birinin ikametgahı mahkemesidir. Kanun gereği, dava sürecinde hakim, evlat edinmeye ilişkin esaslı sayılan her türlü durum ve koşulu kapsamlı bir biçimde araştırmakta, evlat edinen ile edinileni dinlemekte gerekli gördüğünde de uzman görüşü almaktadır. Araştırmada özellikle evlat edinen ile edinilenin kişilikleri, sağlık durumları, karşılıklı ilişkileri, ekonomik durumları, evlat edinenin eğitme kabiliyeti ve onu evlat edinmeye sevkeden sebepler ile aile ve bakım ilişkilerindeki gelişmeler kapsamlı şekilde incelenip açıklığa kavuşturulmaya çalışılmalıdır. Mahkeme tarafından yukarıda açıklandığı üzere yapılan yargılama sonucu verilen kararla evlatlık ilişkisi kurulmuş olur.

- 4721 Sayılı Türk Medeni Kanununun 313. maddesi ile erginlerin ve kısıtlıların hangi hallerde evlat edinilebilecegi düzenlenmis olup 2. bendinde, evlat edinilen tarafından, küçükken en az bes yıl süreyle bakılıp gözetilmis ve egitilmis, 3. bendinde de, diger haklı sebeplerin mevcudiyeti ve evlat edinilenin en az bes yıldan beri evlat edinen ile aile halinde birlikte yasamakta olması öngörülmüstür.

- Evlat edinme kararı verilmekle evlat edinen ve evlatlık arasında suni bir ana-babalık kurulmuş olur.Bunun sonucunda velayet evlat edinene geçer.Mirasçılık hakkı doğar.Bu mirasçılık tek taraflıdır. Evlatlık ve füruğu evlat edinene mirasçı olurken evlat edinen evlatlığa mirasçı olamaz.Evlat edinilen  küçük evlat edinenin soyadını otomatik olarak alır. Reşit olan evlatlık ise dilediği takdirde evlat edinme sırasında evlat edineni soyadını alabilir.Evlat edinme evlatlığın vatandaşlığını etkilemez.Ancak evlatlık  vatansız veya ana-babasının nerede olduğu bilinmiyorsa evlat edinende Türk ise evlatlık da Türk vatandaşı olur. Evlat edinenle evlatlık arasında kesin bir evlenme yasağı vardır.

- Evlat edinmede bazı kurucu unsurların eksikliği ve sakatlığı  halinde bir ve beş yıllık süreler içinde evlat edinmenin kaldırılmasını öngörmektedir.  

- Evlat edinme kararı hüküm kurmaya elverişli uzman raporları düzenlenmeden verilemez.Evlat edinme davalarında  pedagog ve sosyal çalışmacı uzman olarak görevlendirilmelidir. Sosyal çalışmacı raporunda küçüklerin deneme süresi içindeki aşamalarına, ailesi tarafından bakılanlara göre gösterdiği gelişmelerine, bunların birbiriyle kıyaslanmasına   yer vermelidir.Pedagog ise evlat edinmek isteyenlerin eğitim seviyesini, ideal anlamda çocuk bakıp eğitebileceğini tespit ederek tartışır. Her iki uzman evlat edinecek olanın menfaatlerini, iyi bir gelecek kazanıp kazanmayacağını, evlat edinmek isteyenin mali durumlarını, evlatlık adayı ile manevi bağlarının evlat düzeyinde gelişip gelişmediğini, bu konuda tarafların eksikliklerini, evlat edinenlerin evlat edinmedeki amaçlarını, nasıl bir sosyal geçmişe sahip olduklarını aile, okul veya diğer sosyal çevrelerini araştırmak zorundadırlar.